Këshilli i Sigurimit i OKB-së nesër do të diskutojë për Kosovën
Këshilli i Sigurimit do të mblidhet të martën për takimin e dytë të rregullt informues këtë vit mbi situatën në Kosovë
Sipas njoftimit, në këtë takim pritet që zëvendës përfaqësuesi Special dhe Zyrtari i Përgjegjshëm i Misionit të Administratës së Përkohshme të OKB-së në Kosovë (UNMIK), Milbert Dongjon Shin, të informojë mbi raportin e fundit të Sekretarit të Përgjithshëm mbi UNMIK-un , i cili iu shpërnda anëtarëve të Këshillit më 10 tetor dhe mbulon zhvillimet nga 16 marsi deri më 15 shtator.
Shin pritet të nxjerrë në pah zhvillimet kryesore politike dhe të sigurisë në Kosovë gjatë periudhës së mbuluar nga raporti i Sekretarit të Përgjithshëm.
“Raporti i fundit i Sekretarit të Përgjithshëm vuri në dukje se autoritetet e Kosovës ndërmorën veprime policore dhe gjyqësore kundër disa përfaqësuesve politikë të serbëve të Kosovës. Tensionet u rritën midis Prishtinës dhe Beogradit pas arrestimit më 18 korrik të Igor Popović, Ndihmësdrejtorit të Zyrës së Serbisë për Kosovën dhe Metohinë dhe anëtarit të ekipit negociator të Qeverisë Serbe në dialogun e lehtësuar nga BE-ja, në pikën e kalimit Bërnjak/Bërnjak. Autoritetet e Kosovës e akuzuan Popović-in për “nxitje të përçarjes dhe intolerancës” pasi ai thuhet se i quajti anëtarët e Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës (UÇK) “terroristë” gjatë një eventi publik në Rahovec/Orahovac më herët atë muaj. Në përgjigje të arrestimit, Beogradi përjashtoi mundësinë e dialogut me Prishtinën derisa Popović të lirohet, me Ministrin e Punëve të Jashtme serb Marko Gjuriq që deklaroi se “nuk mund të ketë dialog me Prishtinën ndërsa po ndodhin arrestime dhe presione mbi zyrtarët serbë dhe popullin serb”, thuhet në “Raportin e Këshillit të Sigurimit”.
Shin do të flasë rreth zbatimit të marrëveshjeve të lehtësuara nga BE-ja, përfshirë Marrëveshjen e shkurtit 2023 në rrugën drejt normalizimit (e njohur edhe si Marrëveshja e Ohrit), dhe se tensionet midis Serbisë dhe Kosovës kanë vazhduar të vazhdojnë.
“Më 9 qershor dhe 11 shtator, Përfaqësuesi Special i BE-së për Dialogun Beograd-Prishtinë, Peter Sørensen, lehtësoi dy takime trepalëshe në Bruksel me kryenegociatorët përkatës nga Kosova dhe Serbia, Besnik Bislimi dhe Petar Petković, mbi zbatimin e marrëveshjeve të mëparshme, përfshirë Marrëveshjen e Ohrit dhe Deklaratën e majit 2023 për Personat e Zhdukur . Asnjëri takim nuk rezultoi në një rezultat të deklaruar. Duket se takimi i 11 shtatorit përfundoi pa përparim domethënës midis të dyja palëve për shkak të pikëpamjeve të ndryshme mbi përparësimin e çështjeve në zbatimin e marrëveshjeve të mëparshme. Për më tepër, megjithëse palët ranë dakord zyrtarisht për krijimin e Komisionit të Përbashkët për Personat e Zhdukur në dhjetor 2024, takimi i tij inaugurues nuk u zhvillua siç ishte planifikuar pas bisedimeve të 11 shtatorit. Në këtë drejtim, në takimin e së martës, Shin ka të ngjarë t’u bëjë thirrje Beogradit dhe Prishtinës që të angazhohen me mirëbesim drejt rifillimit të bisedimeve të normalizimit dhe të përfitojnë nga krijimi i komisionit brenda kornizës së dialogut të lehtësuar nga BE-ja. Disa anëtarë të Këshillit ka të ngjarë të nënvizojnë nevojën që palët të japin përparësi në uljen e tensioneve, të përmbahen nga masat e njëanshme dhe të riangazhohen në dialogun e lehtësuar nga BE-ja që synon normalizimin e marrëdhënieve midis Beogradit dhe Prishtinës”, theksohet në komunikatë.
Shin pritet gjithashtu të theksojë brishtësinë e situatës së sigurisë në veri të Kosovës.
“Sipas raportit të Sekretarit të Përgjithshëm, autoritetet e Kosovës vazhduan të mbyllin dhe të marrin kontrollin e institucioneve të drejtuara nga Serbia, duke përfshirë Fondin e Sigurimit të Pensioneve dhe Invaliditetit dhe Shërbimin Kombëtar të Punësimit në Leposavić, kompanitë rajonale të furnizimit me ujë në Mitrovicën e Veriut dhe Zubin Potok, dhe Fondin Republikan për Sigurime Shëndetësore, ndër të tjera. Beogradi dënoi ashpër mbylljet, duke pohuar se akte të tilla përbëjnë shkelje të “të gjitha normave ndërkombëtare dhe humanitare”. Mbylljet u pritën gjithashtu me kritika nga aktorët ndërkombëtarë, përfshirë BE-në dhe OKB-në. Në një deklaratë për shtyp më 14 shtator , UNMIK shprehu shqetësim për zhvillime të tilla dhe përsëriti thirrjen e tij që të gjitha çështjet e pazgjidhura të adresohen brenda kornizës së dialogut të lehtësuar nga BE-ja”, theksohet në komunikatë.
Në konferencën informuese të së martës mund të diskutohen gjithashtu çështjet që kanë të bëjnë me procesin e inaugurimit të një Kuvendi (parlamenti) të ri në Kosovë.
“Më 26 gusht, Dimal Basha i partisë Lëvizja Vetëvendosje (LVV) u zgjodh si Kryetari i ri i Kuvendit dhe u emëruan katër nënkryetarë. Pas muajsh ngërçi politik dhe mosmarrëveshjesh procedurale pas zgjedhjeve të 9 shkurtit, Kuvendi i Kosovës më 10 tetor emëroi Nenad Rašić nga partia Za Slobodu, Pravdu i Opstanak (ZPSO) si nënkryetar të Kuvendit që përfaqëson komunitetin serb. Rašić mori 71 vota pro, nëntë kundër dhe 24 abstenime në parlamentin me 120 vende. Basha më pas shpalli parlamentin të konstituuar plotësisht”, nënvizohet në komunikatë.
Në dritën e këtyre zhvillimeve, Shin dhe disa anëtarë të Këshillit thuhet se mund t’u bëjnë thirrje të gjitha palëve të bashkëpunojnë për të përfunduar procesin në një mënyrë gjithëpërfshirëse dhe në përputhje me standardet kushtetuese të Kosovës.
